معنای عشق و علاقه به اهل بیت پیامبر چیست و از چه راهی به دست می آید؟
ابتدا باید معناى حب روشن شود و سپس تعریف حب اهل بیت و ائمه اطهار(ع).حب؛یعنى،رغبت و میل انسان به چیزى اگر این میل باطنى و رغبت دل به چیزى شدید و قوى شود آن را عشق می نامند(1).تعریف حب اهل بیت(ع) را باید از خود روایات اخذ کرد.در روایتى،رسول اکرم(ص)می فرماید:«لا یؤمن احدکم حتى اکون احب الیه من ولده و والده و الناس اجمعین.هیچ کس از شماها ایمان ندارد، مگر اینکه من نزد او از فرزندانش و پدرش و همه مردم محبوبتر باشم(2)
حضرت ابتدا اصل ایمان را مشروط به حب خود می داند و سپس در ضمن آن حب خود را توضیح می دهد.در روایتى دیگر حضرت براى حب خود مرتبه بالاترى را می فرماید:«هیچ بندهاى ایمان ندارد مگر این که من نزد او از خودش محبوب تر باشم و ذریه من پیش او از ذریه خودش محبوب تر باشد و اهل من پیش او از اهل خودش محبوب تر باشد و ذات من پیش او از ذات خودش محبوب تر باشد(3)
در این روایت نیز حضرت،شرط ایمان را حب خود و اهل بیت خود می داند و به مرتبه پایین حب اکتفا نمی کنند؛بلکه مرتبه بالاى آن را می فرماید؛زیرا یک انسان طبیعى و عادى،خودش پیش خودش از همه محبوب تر است.سپس فرزندان و سپس نزدیکان؛ولى انسان فوق طبیعى وقتى در حب کسى به مرتبه بالاى آن می رسد، آن کس را بر خود و فرزندان،نزدیکان و همه ترجیح می دهد و این همان مرتبه شدید و قوى حب است که به آن «عشق» می گویند.بنابراین حب اهل بیت و ائمه اطهار(ع) باید در این حد اعلا باشد و اگر هر اندازه از این حد پایین تر باشد،به همان اندازه ایمان نقص و کاستى دارد.
به عبارت دیگر درجات ایمان با درجات حب پیامبر اکرم و اهل بیت(ع) سنجیده می شود.
دوستى اهل بیت(ع) در عمل
امام محمد باقر(ع) می فرمایند:اى جابر!از طرف من به شیعه من سلام برسان و به آن ها اعلام کن که هیچ قرابت و خویشاوندى بین ما و خداى عزوجل نیست و فقط با طاعت و بندگى به درگاه الهى تقرب جسته می شود.اى جابر!هرکس اطاعت خدا را کند و  همراه آن به ما محبت ورزد و دوست و محب ما می باشد و هرکس معصیت خدا را کند حب ما برایش نافع نمی باشد(4).
بنابراین اولین شرط حب اهل بیت(ع) اطاعت حق تعالى و پرهیز از گناه می باشد ممکن است درجه پایین محبت (همان میل باطنى و رغبت درونى) را داشته باشد؛ولى عملاً اهل معصیت هم باشد،چنین حبى خیلى سود بخش نیست (لازم به یادآورى است معصیتهاى اتفاقى که بعدش توبه هم باشد  باعث نمی شود که حب اهل بیت(ع) سودى نبخشد.
حضرت على می فرماید:من با رسول الله(ص) در حالى که عترت من هم با من هستند بر حوض کوثر اشراف داریم.پس هر کس ما را می خواهد هم باید گفتار ما را بگیرد و هم عمل ما را عمل کند(5).بنابراین این حب باید در عمل متجلى شود.
راه هاى کسب دوستى اهلبیت(ع):
1.معرفت اهل بیت(ع):در سایه معرفت امام به کمالات و ویژگی هاى منحصر به او بیشتر واقف می گردیم و این وقوف خود فطرتا شیفتگى و محبت نسبت به اهل بیت(ع) را در پى دارد.
امام صادق(ع) می فرماید:امام آن شاخص آشکار است که بین خداى عزوجل و خلقش قرار گرفته،پس هر کس او را شناخت مؤمن می گردد و هر کس او را انکار کرد و شناخت پیدا نکردکافر می گردد.(6)مؤمن بودن،فرع بر شناخت امام است.از طرفى ایمان،عین حب و بغض است.
امام محمد باقر(ع) می فرماید: «ایمان حب و بغض است(7).حب به تمامى خوبی ها و کمالات و... و بغض از همه بدی ها، کژی ها و...
پس در پرتو شناخت و معرفت ایمان حاصل می شود و ایمان هم جز حب و بغض نیست.نتیجه این می شود که یکى از راه هاى عملى مهم کسب حب اهل بیت(ع)،معرفت آن بزرگواران است.
2.اطاعت از اهل بیت(ع):اگر کسى شناخت لازم و کافى به اهل بیت(ع) پیدا کرد،اطاعت از آنان را بر خود لازم می داند؛ولى گاهى شناخت در آن حد بالا نیست در این صورت چه بسا نسبت به اوامر آنان عصیان شود.عصیان هم به هر اندازه باشد،به همان اندازه کدورت و بغض می آورد.کدورت و بغض هم،ضد صفا و حب است.پس هر اندازه نسبت به اوامر آنان عصیان شود،به همان اندازه بغض و کدورت نسبت به آنان در دل ایجاد می شود و برعکس هر اندازه نسبت به اوامر آنان اطاعت شود،به همان اندازه حب و صفا به آنان دل را فرا می گیرد.
امام رضا(ع) می فرماید:الها!از تو آن عملى را مسألت می کنم که حب خودت را به من برساند(8).بنابراین یکى از راه هاى عملى وصول به حب اصل عمل و طاعت عملى است.
3.توسل با حال:در سایه شناخت امام می فهمیم همه چیزمان به او وابسته است.واسطه فیض و کمال و همه چیزمان امام می باشد براى آشنایى بیشتر ترجمه زیارت جامعه کبیره را مطالعه کنید.اگر توسل بعد از شناخت و با حال همراه باشد،ترنم عاجزانه و عاشقانه هاى است که حب را در دل بیش از پیش می پروراند.
4.تولى و تبرى:دو اصلى که با حب اهل بیت(ع) تأثیر متقابل دارند یعنى،حب اهل بیت(ع)،تولى و دوستى با دوستان خدا و آنان و تبرى و بیزارى از دشمنان خدا و آنان را می آورد و تولى و تبرى هم محبت اهل بیت(ع) را در پى دارد.
                                    
آدرس احادیث در ادامه مطلب....

1:با استفاده از:طریحى،مجمع البحرین،ج 2،ماده «حبب»
2:؛میزان الحکمه،ج 2، ص 236، ح 3197
3:؛میزان الحکمه،ج 2، ص 236،  3199
4؛میزان الحکمه، ص 238، ح 3211.
5:میزان الحکمه،ج 2  ص 321 .
6:میزان الحکمه:ج 1، ص 170، ح 839
7:میزان الحکمه:ج 2،ص 214، ح 3095
8:میزان الحکمه ج 2،ص 214، ح 3093.