با همه ى كوششى كه به كار رفته است، متأسفانه درباره ى سال تولد دختر پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله اطلاع درست و دقيقى نمى توان داد». [ شهيدى، زندگانى فاطمه زهرا عليهاالسلام: نوشته ى دكتر شهيدى، ص 29- 26. ] همان طور كه دانشمندان شيعه و سنى در سال تولد فاطمه عليهاالسلام با يكديگر اختلاف دارند، اين اختلاف در سنّ شريفش به هنگام ازدواج و وفات نيز ديده مى شود زيرا اگر تاريخ تولد را پنج سال قبل از بعثت بدانيم، بايد بگوئيم در هنگام ازدواج 18 ساله يا 19 ساله بوده است و در هنگام وفات 28 ساله يا 29 ساله. اما اگر پنج سال بعد از بعثت متولد شده باشد، بايد در هنگام ازدواج در حدود 9 ساله و در هنگام وفات 18 ساله.به هر حال اختلاف در اينجا نتيجه ى اختلاف در تاريخ ولادت حضرت فاطمه عليهاالسلام مى باشد و اگر از قول كلينى و مجلسى و ساير علماى شيعه پيروى كنيم، بايد گفت: حضرت فاطمه عليهاالسلام نه ساله به خانه ى شوهر رفته است. على بن عيسى اربلى صاحب كتاب «كشف الغمّة»، مى گويد: فاطمه عليهاالسلام هشت سال در مكه با پدرش بود و با او به مدينه حركت كرد و ده سال هم در مدينه زندگى نمود. [ كشف الغمة: ص 135. ] در تاريخ وفات حضرت زهرا عليهاالسلام اختلاف شديدتر است ظاهراً در اين مطلب ترديدى نيست كه زهراى اطهر عليهاالسلام در سال يازدهم هجرى وفات نموده است. زيرا پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله در سال دهم هجرى به سفر حجّة الوداع مشرّف شد و در اوائل سال يازدهم هجرى وفات نمود.مورخان اتفاق نظر دارند كه حضرت فاطمه عليهاالسلام بعد از پدرش كمتر از يك سال زندگى كرد اما در تعيين روز و ماه وفات، اختلاف زيادى وجود دارد.بيشتر اختلافات از اينجا ناشى سده است كه آيا حضرت زهرا عليهاالسلام بعد از پدرش چه مدت زنده ماند؟ در بررسى منابع شيعه و سنى و مطالعه ى اقوال مختلف پيرامون روز شهادت آن حضرت، صرفنظر از اعتبار و يا عدم اعتبار اسناد و اقوال مربوطه، مدت و فاصله ى ميان شهادت حضرت فاطمه عليهاالسلام با رحلت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله بين حداقلّ 40 روز و حداكثر 8 ماه ذكر گرديده است. [ مقاتل الطالبييّن: ص 49- بحار الأنوار: ج 43، ص 215. ] و ميان اين دو مدت روايتهاى مختلف از دو ماه تا 75 روز سه ماه و شش ماه است.فتّال نيشابورى روايت نمود كه گفته اند: حضرت زهرا عليهاالسلام بعد از پدر جهل روز زندگى كرد. [ روضة المتقين: ج 1، ص 181- بحار الانوار: ج 43، ص 186. ] ابن شهر آشوب نيز در «مناقب» همين قول را از قربانى نقل كرده است.صاحب «مصباح الأنوار» از امام صادق عليه السلام نقل كرده كه حضرت فاطمه عليهاالسلام بعد از پدرش 60 روز زنده بود. [ به نقل عوالم: ج 11، ص 533. ] ابن جوزى در «تذكرة الخواص» از جعفر بن محمد عليه السلام روايت كرده كه فرمود: فاطمه عليهاالسلام بعد از پدرش 70 روز زندگى كرد. [ تذكرة الخواص: ص 306. ] علّامه ى مجلسى در «بحار الأنوار» از مناقب نقل كرده كه فاطمه عليهاالسلام 72 روز بعد از پدر زنده بود. [ بحار: ج 43، ص 180. ] كلينى در «كافى» و طبرى در «دلائل الإمامة» نوشته اند كه فاطمه عليهاالسلام 75 روز بعد از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله زندگى كرد.سيد مرتضى در «عيون المعجزات» همين قول را اختيار نموده است. مدرك اين قول روايتى است كه از امام صادق عليه السلام در اينباره صادر شده است امام صادق عليه السلام فرمود: «فاطمه 75 روز بعد از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله زندگى كرد». [ اصول كافى: ج 1، ص 458. ] ابوالفرج اصفهانى در كتاب «مقاتل الطالبييّن» مى نويسد: «در مدت زندگى زهرا بعد از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله اختلاف است ولى از هشت ماه بيشتر و از چهل روز كمتر نبوده، ليكن قول صحيح همان است كه از جعفر بن محمد عليه السلام روايت شده كه فرمود: «زهرا عليهاالسلام بعد از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله سه ماه زندگى كرد». [ مقاتل الطالبييّن، ص 49، طبع بيروت. ] همين قول را صاحب «كشف الغمّة» از دولابى صاحب كتاب «الذرّية الطاهرة» و ابن جوزى نيز از عمر بن دينار روايت كرده اند.از امام باقر عليه السلام روايت شده كه فرمود: «فاطمه عليهاالسلام بعد از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله 95 روز زنده بود».ابن قتيبه در كتاب «المارف» نوشته است «فاطمه عليهاالسلام پس از پيامبر صلى اللَّه عليه و آله 100 روز زنده ماند». [ المعارف: ص 62. ] ابن شهر آشوب در «مناقب» قول به چهار ماه را حكايت كرده است. [ المناقب: ج 2، ص 112. ] مجلسى در كتاب «بحار الأنوار» از امام محمد باقر عليه السلام روايت كرده كه فرمود: «فاطمه عليهاالسلام بعد از پدر مدت شش ماه زندگى كرد. در «كشف الغمه» همين قول از «ابن شهاب» و «زُهرى» و «عايشه» و عُروة بن زبير» نقل شده است. ابن جوزى در تذكرة الخواص يكى از اقوال را شش ماه ده روز كم مى شمارد. بعضيها مدت و فاصله ى ميان شهادت حضرت فاطمه عليهاالسلام با رحلت پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله را 9 ماه ذكر كرده اند.از طرف ديگر در تاريخ رحلت خود پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله نيز اختلاف است. مشهور بين علماى شيعه 28 ماه صفر و علماى اهل سنت 12 ربيع الأوّل مى باشد. دوم ماه ربيع الأوّل نيز گفته شده است.در مدت دوران عمر حضرت زهرا عليهاالسلام بعد از پدرش بيش از 15 قول وجود دارد وقتى آنها را با اقوالى كه در مورد وفات رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله ديده مى شود. ضرب كنيم، احتمالات زيادى در مورد روز و ماه وفات حضرت زهرا عليهاالسلام حاصل مى شود.عجيب است كه روايات هم در اينباره اختلاف دارند زيرا در روايات 60 روز و 70 روز و 72 روز و 95 روز و سه ماه و شش ماه گفته شده است. حلّ تعارض روايات معصومين هم كار آسانى نيست.البته در ميان علماى شيعه دو قول 75 روز و 95 روز مشهور است و اگر وفات پيامبر صلى اللَّه عليه و آله را در 28 صفر بدانيم و روايت 75 روز را با آن مقايسه كنيم، وفات حضرت زهرا عليهاالسلام در روز سيزدهم تا پانزدهم ماه جمادى الأوّل محتمل است و اگر روايت 95 روز را با آن مقايسه نمائيم، روز سوم تا پنجم ماه جمادى الثانى ممكن است روز وفات حضرت زهرا عليهاالسلام باشد.مرحوم علاّمه ى مقرّم پس از تحقيقات زياد در اينباره مى نويسد: 75 روز مختار ماست. زيرا همان ميان مورخان معروف است و مطابق آن روايتى از امام صادق عليه السلام نقل شده كه كلينى در كافى، مفيد در اختصاص و سيد هاشم بحرانى در معالم الزُّلفى آن را نقل كرده اند. [ معالم الزُلفى: ص 133- كافى: ج 1، ص 458. ] برخى از علماى بزرگ شيعه چون شيخ طوسى، طبرسى، سيد بن طاوس، شهيد اوّل، كفعمى، شيخ بهائى و سيد محسن امين و بعضى ديگر قول 95 را را ترجيح داده اند. [ اعيان الشيعة: ج 1، ص 319 به تفصيل اقول را آورده است. ] با همه ى اينها فحول علماء و محققين آنها نتوانسته اند در اينباره اظهار نظر قعطى كنند و جمع اين اقوال پراكنده را غير ممكن دانسته اند. [ بحار الأنوار: ج 43، ص 215- 216. ] حالا با اين اختلاف عقيده، دادن رأى قطعى غير ممكن است و اين مسأله جداً براى شيعه و پيروان اهل بيت عليهم السلام و تمام مسلمانان بسيار مايه ى تأسّف است كه سال تولد و ازدواج و و فات و در نتيجه مقدار عمر يگانه دختر پيغمبرشان را درست نمى دانند در صورتى كه ملتهاى ديگر به جزئى ترين چيزى كه با شخصيتهاى بزرگ آنها بستگى داشته باشد، بسيار اهميت مى دهند. و لى متأسفانه خصوصيات و دقايق زندگى فاطمه ى زهرا عليهاالسلام دختر پيامبر بزرگوار اسلام صلى اللَّه عليه و آله براى ما تاريك است، تاريخ اطلاع دقيقى از دقايق زندگى او ندارد. البته اين عيب بزرگ تاريخ است و از جفاى اين پير پليد، چاپلوس و نوكرمآب ترسو و طمّاع است كه به سراغ مبغوضين نظامهاى طاغوتى نمى رود و گويا از ثبت نام آنان وحشت دارد و آن هميشه در پيشگاه خداوندان زور و زر زانو مى زند، معمولاً هم قهرمانان و سازندگان تاريخ از ميان بندگان مظلوم و مبغوضين به زنجير كشيده شده برخاسته اند و همين پير خودپسند و اشراف پرست تا مجبور نشود به درهاى كهنه و سوخته نمى رود. اين است كه تاريخ معمولاً از قهرمانان خود شرمنده است و نمى تواند شرح حال دقيق آنان را بازگو نمايد.آرى اين جفاى تاريخ است كه دقايق زندگى زهراى اطهر عليهاالسلام پر از ابهام است!!