فسمت دوم جواب:
شخصي نزد اميرالمؤمنين(عليه السلام) از عدم اجابت دعاهايش شكوه كرد. حضرت علت آن را چنينن بيان ميكند: «اِنَّ قُلُوبَكُمْ خانَتَ بِثَمانِ خِصالٍ: اَوَّلُها انكم عَرَفْتُمْ اللهَ فَلَمْ تُؤَدُّوا حَقَّهُ كَما اَوْجَبَ عَلَيْكُمْ فَما اَغْنَتْ عَنْكُمْ مَعْرِفَتُكُمْ.اَلثّانِيَهُ ... ؛ دلهاي شما در هشت چيز خيانت كرده اند (لذا دعايتان مستجاب نميشود.)خدا را شناختيد؛ ولي حقّ او را چنان كه بايد ادا نكرديد.به رسول او ايمان آورديد، سپس با سنّتش مخالفت كرديد.كتاب او را خوانديد ولي بدان عمل نكرديد.ميگوييد از كيفر و عقاب ميترسيد، اما همواره اعمالي مرتكب ميشويد كه شما را به آن نزديك ميكند.ميگوييد به پاداش الهي مشتاقيد، لكن همواره كاري ميكنيد كه شما را از آن دور ميسازد.از نعمتهاي خدا بهره ميبريد و شكر او را بجا نميآوريد.به شما گفته شده دشمن شيطان باشيد، ولي شما با او دوستي ميكنيد.
عيوب مردم را نصب العين خود كرده ايد و از عيوب خود غافليد. با اين همه چگونه انتظار داريد دعايتان مستجاب شود در حالي كه خود درهاي آن را بسته ايد. سپس فرمود: تقوا پيشه كنيد، اعمال خود را اصلاح كنيد، نيّات خود را صادق گردانيد، امر به معروف و نهي از منكر كنيد تا دعاي شما مستجاب شود». (محمد باقر مجلسي، بحار الانوار، ج93، باب 14، ص376)گذشته از اين، ما معمولاً آنچه را از طريق عادي بدست ميآوريم اجابت دعا نميدانيم و از ناحية خدا تلقّي نميكنيم؛ در حالي كه قرآن تمام امور را به خدا نسبت ميدهد. علاوه بر آن اجراي بي چون و چراي دعا آن گونه كه ما تصوّر ميكنيم، بنابر صراحت قرآن، براي خداوند الزام آور نيست. اگر قرار بود كه هر كس دعايش مستجاب شود، اجتماع نقيضين پيش آمد و نظام جهان بر هم خورد.گذشته از موارد مذكور، به فرض آنكه بنا بر ظاهر آية شريفه «ادعوني ستجب لكم» انجام بي چون و چراي خواستة بنده باشد؛ ولي زمان اجابت دعا از سوي خداوند تعيين ميگردد. حضرت يعقوب (عليه السلام)، پيامبر خدا، پس از آنكه دعا كرد كه خداوند يوسف را به او بازگرداند، با وجود استجابت دعايش، قريب چهل سال طول كشيد تا خدا يوسف را به او بازگرداند.در برخي از روايات آمده است كه گاهي بندة مؤمن دعا ميكند و خدا به فرشتگان ميفرمايد: دعاي او مستجاب است، ولي اجابت آن را به تأخير بيندازيد؛ زيرا من دوست دارم صداي او را بشنوم.اين مطلب در تأييد اين سخن است كه با توجه به كمال نفساني كه در ساية ارتباط با خدا و دعا براي انسانت حاصل ميشود و خداوند نيز اراده دارد كه انسان را به كمالات بيشتري برساند. لذا، اجابت دعا را به تأخير مياندازد. در واقع، كمال حقيقي انسان در ارتباط با خداست، نه در استجابت دعاي او.بر درگاه دوست،آيت الله مصباح يزدي