نظرات ياداشت خلوت!!! ...فراموش نكن خدا و اوليا مي بينند

+ جواب نويسنده به يك كاربر محترم

سوال:من تصميم گرفتم دروغ نگويم مي شود در اين مورد من را ارهنمايي كنيد؟

نتيجه تحقيق نويسنده وبلاك راه فضيلت:

اول تشكر از شما كه سوالتان را با وبلاك راه فضيلت در ميان گذاشتيد همين كه شما تصميم گرفتيد دروغ نگوييد نصب كار را انجام داده ايد و من براي اين كه شناخت بيشتري از اين بيماري روحي داشته باشيد مطالبي را مي نويسم اميداست كه در اين راه كمك كار شما شود.
يك بيماري رواني است كه دلايل فراواني مي تواند داشته باشد كه مهم ترين آنها از روبه رو شدن با واقعيات يا مكافات عمل يا سرزنش مردم و است ; بدين معنا كه دروغگو گمان مي كند با راستگويي , شخصيت خود را از دست مي دهد يا با دروغ گفتن شخصيت تازه و بهتري به دست مي آورد.عده اي نيز به واسطه به دروغ گفتن مبادرت مي كنند. گروهي ديگر به واسطه چيرگي قوه تخيل بر تعقل شان ,از گفتن دروغ مي برند.
بدين ترتيب , اولين راه ترك اين عادت , شناسايي علل و عوامل ابتلابه آن است پس از آن انسان بايد با توجه به حرمت گناهي كه انجام مي دهد و شدت و حدّت عذابي كه در آخرت دارد و ضرر و زيان هاي فراواني كه در اثر كشف دروغ عايدش مي گردد, از گفتن دروغ اجتناب كند. با اين حال سه مرحله مهم را در ترك اين عادت بايد سپري نمود:
1- آگاه بودن از لحظه لحظه زندگي و آن چه روي داده است , به جهت دوري از غفلت و غلبه احساسات بر افكار;
2- اختيار نمودن سكوت , مگر در حال ضرورت , و عادت به آن ;
3- تفكر قبل از سخن گفتن و انتصاب بهترين و كوتاه ترين راه براي انتقال مفهوم و معنا مسلّماً اين سه راه در ترك ساير گناهان زبان مانند ناسزا, تهمت , غيبت , تمسخر, ياوه گويي و... مؤثر و مفيد خواهد بود.

دروغ از گناهان كبيره است و كسى كه اين را ترك نمى‏كند در واقع پايه اعتقاد او به توحيد و معاد سست است؛ وگرنه چنانچه كسى معتقد باشد كه همه چيز بشر در اختيار خداست و او با اندك اشاره‏اى مى‏تواند انسان را از هستى ساقط كند و نيز به همه كارها و گفتارهاى وى آگاهى دارد و همه را ضبط مى‏كند. هم‏چنين در روز معاد به همه اين اعمال رسيدگى مى‏كند و سر مويى از قلم نمى‏افتد و براى گناهكاران واهل دروغ عقوبت شديد آماده كرده است و... باز چگونه جرأت بر دروغ پيدا مى‏كند؟!

در رابطه با دروغ در روايت آمده است: «كليد همه گناهان دو چيز است: يكى دروغ و ديگرى شراب». هم‏چنين از امام سؤال شد كه آيا ممكن است مؤمن بعضى از گناهان مثل زنا، قمار و شراب‏خوارى را انجام دهد؟ امام مى‏فرمايد: بلى ممكن است. و وقتى سؤال مى‏شود كه آيا ممكن است مؤمن دروغ بگويد؟ امام(ع) مى‏فرمايند: نه ممكن نيست، براى اين كه دروغ‏گويى با ايمان به خدا سازگار نيست.

در مورد دروغ دو نكته موجب اميدوارى است. اول: اينكه دروغ‏گويى نه تنها گناهى است كه هر انسانى به فطرت خود آن را زشت مى‏شمارد و در نهايت موجب رسوايى انسان مى‏شود. بلكه توفيق كسب ايمان را از انسان مى‏گيرد. حضرت على(ع) در اين مورد مى‏فرمايند: «بنده مزه ايمان را نمى‏چشد مگر اينكه دروغ‏گويى را رها كند؛ چه دروغ جدى و چه شوخى» (اصول كافى ج 2 ص 340) مى‏توان گفت كه انسان با شناخت عيب خود به نيمه راه درمان آن رسيده است. دوم: چون مدتى است به آن عادت كرده‏ايد يكباره ترك آن مشكل مى‏نمايد لذا بايد با جديت سعى در ريشه كن كردن آن داشته باشيد؛ بايد سعى كنيد با مراقبت و تأمل بكوشيد هنگامى كه در معرض دروغ‏گويى قرار مى‏گيريد از اين گناه اجتناب كنيد. سپس هر شب اقدام به محاسبه نفس كرده و بررسى كنيد كه آيا ميزان دروغ‏گويى شما كمتر شده است يا نه و نفس خود را تشويق كنيد تا دچار چنين عيبى نشود. از طرف ديگر براى خود تنبيه‏هايى در نظر گيريد و اگر موقع محاسبه متوجه شديد كه در طول روز دروغى از شما سر زده است آن تنبيه را اعمال نماييد. تنبيه در اين زمينه به تناسب شرايط شما متفاوت مى‏باشد؛ مثلا مى‏توانيد ميزان صحبت كردن خود را كم كنيد، روزه بگيريد، در مكان‏هايى كه خطر مبتلا شدن به دروغ‏گويى بيشتر است نرويد يا با كسانى كه بيشتر موجب دروغ گويى شما مى‏شوند تماس نگيريد. امر ديگرى كه لازم است از هم اكنون در جهت آن سعى و كوشش كنيد ترك معاشرت و مصاحبت با افراد دروغ‏گوست. به تدريج مصاحبت با اين افراد را كمتر كنيد وبا افراد درستكار و راستگو بيشتر مصاحبت داشته باشيد.
«ما دوست داريم كسى را كه عاقل، فهميده، فقيه، بردبار، صبور، راستگو و باوفا باشد. خداى عز و جل پيغمبران را به مكارم اخلاق (صفات عالى انسانى) اختصاص داده، پس هر آن كه در او اين صفات بود خداوند را بر آن حمد گويد، و در هر كس نبود به درگاه خداوند زارى نمايد و آن‏ها را از او بخواهد. راوى گويد عرض كردم: فدايت شوم آن صفات كدامند؟ حضرت فرمود: پرهيزكارى و صبر و شكر و حلم و حيا و سخاوت و شجاعت و غيرت و نيكى و راستگويى و اداى امانت(مكيال المكارم به نقل از اصول كافى، ج 2، ص 54، ح 3).
براى مطالعه بيشتر در اين زمينه ر.ك:
1- معراج السعاده، مرحوم نراقى
2- قلب سليم، شهيد دستغيب
3- گناهان كبيره، شهيد دستغيب