سوال:
تفريح سالم از نظر اسلام چه نوع تفريحي است؟نتيجه تحقيق نويسنده وبلاك راه فضيلت:قسمت اول پاسخ:اميرمؤمنان
حضرت على(ع) كه بر او و اولاد گرامىاش درودها باد، مىفرمايند: مؤمن را
سه وقت است: «وقتى كه در آن با پروردگار خود به راز و نياز مىپردازد و
وقتى كه به حساب نفس خود مىرسد و وقتى كه به لذّتهاى حلال و خوش
مىگذراند»
(ميزان الحكمه، ج 5، ص 2122).
و نيز حضرت در نامهى خود به مالك اشتر مىفرمايد: «اگر در همهى اوقات
نيّت، پاك و درست باشد و مردم در امنيت و آسايش باشند، اوقات همه از آنِ
خداست»(
ميزان الحكمه، ج 5، ص 2125).
امروزه به تجربه علمى نيز ثابت شده، اوقاتى كه انسان به تفريح مىپردازد،
سبب انبساط خاطر اوست و آمادگى براى ساير فعاليتهاى زندگى از طريق همين
تفريحات سالم به دست مىآيد و اگر زندگى را در نظر بگيريم كه يكسره فعاليت،
كار، درس و نظاير اينها باشد طولى نخواهد كشيد كه تعادل روحى و جسمى
انسان به هم خواهد خورد و شالودهى وجود به سستى خواهد گرائيد.
در زمان ائمه معصومين(ع) تفريحهايى مانند گردش، شنا، سواركارى، كشتى و
مواردى از اين دست بوده است. ولى اين را بايد در نظر گرفت كه تفريحهاى
سالم در هر زمان متناسب با شرايط آن زمان بوده است. حتى مردم هر كشور و هر
منطقهاى براى خود تفريح خاص دارند كه ممكن است براى ساير مردم در مناطق
ديگر عجيب به نظر رسد.
اگر ايران خودمان را بررسى كنيم، در
ايران باستان مردم در اوقات فراغت خود جهت تفريح بهرهها مىبردند،
كتابهاى شعر را سينه به سينه انتقال مىدادند. با خط خوش، چند بيتى بر تن
پوست و بعدها بر كاغذ مىنوشتند. به دل كوهسارها پناه مىبردند. در منازل
و معابر، گرد هم مىنشستند و از هر درى سخن مىگفتند. در خلوت خود با سنگ و
خاك و چوب نقش هنر مىزدند.
با ورود اسلام و پذيرش دين از سوى
ايرانيان، تحولى در نگرش مردم صورت گرفت. به اين ترتيب كه هر قدر شناخت فرد
نسبت به جهان، انسان و زندگى، گستردهتر و عميقتر شد، او به اهميت وقت و
عمر بيشتر پى برد و براى استفاده از آن برنامهريزىها نمود و از آن جايى
كه انسان مؤمن، عمر را نعمتى الهى مىداند كه فقط يكبار توفيق بهرهورى از
آن دارد، لذا در همهى لحظات عمر، اعمال و رفتار خود (شامل كار، استراحت،
عبادت، تفريح و...) را در مسير قرب الهى قرار مىدهد.
قرآن
شريف مىفرمايد: «قسم به عصر، كه واقعاً انسان در معرض زيان است. مگر آنان
كه ايمان آوردهاند و كارهاى شايسته كرده و به حق و صبر، يكديگر را توصيه
كردهاند»(
سوره عصر).
ايرانيان با تمدنى كهن مسلمان شدند و اسلام ايشان را با امرى بسيار مهمّ
آشنا كرد. آن امر مهم اين بود كه براى وقت و زمان ارزش زيادى قايل شوند،
در عين حال ميانهروى و اعتدال را سرلوحه زندگى خود سازند. و تأييد اين سخن
پيامبر به صحابه خود فرمود: «به تفريح و بازى بپردازيد، زيرا من دوست
ندارم در دين شما سختگيرى ديده شود»(
ميزان الحكمة، ج 4، ص 2804).