انسان در گریز از هوای نفس و در راه اُنس با معبود همیشه نیازمند خلوتی است تا در تنهایی  وجود خودش در آثار مخلوقات پرودگارش با دیده عبرت اندیشه کند و با سوز دل و اشک دیده،باطن خود را از زنگار گناهان بشوید و خانه دل را مصفای حضور خالق هستی بخش سازد.
خلوت و اشک و سوز دل،اثرات بسیار زیادی در دنیا و آخرت به همراه دارد،همان گونه که در کلامی نورانی از رسول گرامی اسلام این گونه نقل شده است که فرمودند:
در آن روز که سایه ای جزء سایه ارش خداوند عزوجل وجود ندارد،هفت تن در سایه عرش پروردگار هستند...که یکی از آن هفت تن کسی است که در خلوت یاد خداوند عزوجل کند و از ترس خدا اشک از دیدگانش سرازیر شود.«1»
اعتکاف،فرصت و مجالی است برای پرداختن به امور نفس و جلوه گری نور محبت خدا در سرای وجود انسان،تا انسان بدون دل واپسی و وابستگی،خود را در سرای معبود نظاره گر باشد و در مکانی معنوی همچون مسجد که خانه خداست،دل خاکی را با افلاکیان هم نوا سازد و عرشیان را با اشک و دعا و خضوع و خشوع خود به تعجت وا دارد..
اعتکاف فرصتی است که انسان خاکی با سازنده تمام هستی ارتباطی عاشقانه برقرار کند و در سایه این ارتباط ملکوتی و با اشکی که از سوز دل می جوشد کلید رحمت بی پایانش را به دست آورد همان گونه که مولای متقیان امیر المومنین می فرماید:گریستن از ترس خدا کلید رحمت است.«2»
اعتکاف فرصتی است که انسان در خلوت فراهم شده توبه نماید و لکه های سیاه گناه را از تابلو سفید دل بزداید و در این فرصت ملکوتی کلمات وحی را با چشمانش ببیند و با زبانش به صندوقچه دلش بسپارد و در این لحظات عاشقانه و عارفانه نفس را به محکمه بکشد و او را از قفس غرایز،عادت ها و اشتغالات معمول زندگی آزاد سازد.
                
منابع:
1:عن رسول الله صلى الله علیه و آله:سَبعةٌ فی ظِلِّ عَرشِ اللّه ِ عزّ و جلّ یومَ لا ظِلَّ إلاّ ظلُّهُ ... و رجُلٌ ذَکرَ اللّه َ عزّ و جلّ خالیا ففاضَتْ عَیناهُ مِن خَشیةِ اللّه«میزان الحکمه روایت شماره 1965»
2:عن علی علیه السلام:البُکاءُ مِن خَشیَةِ اللّه ِ مِفتاحُ الرَّحمةِ«میزان الحکمه روایت شماره 1967»
3:آدرس روایت داخل تصویر:اعتکاف تطهیر صحیفه اعمال ص 16