یکی از مسائلی که ممکن است زیاد به آن توجه نشود حفظ آبروی مردم است.و گاهی انسان ها دانسته یا ندانسته ممکن است آبروی هم نوعانشان را از بین ببرند.این در حالی است که آبروی هر کسی از جان و مالش مهم تر است همان گونه که در روایتی از رسول گرامی اسلام نقل شده است که ایشان فرمودند:
ای مردم خون و مال و آبروی شما تا قیام قیامت حرمت دارد.«1»
همان گونه می بینید رسول گرامی اسلام آبروی افراد را همسان و مساوی خونشان قرار داده است و همان گونه که ریختن خون کسی یا دزدیدن اموال کسی کار بسیار زشت و از گناهان کبیره است از بین بردن شخصیت و آبروی افراد نیز گناه بسیار بزرگی می باشد.
اهل بیت خودشان به این مسائل خیلی اهمیت می دادند و حتی اگر کمک مالی می خواستند به کسی بکنند طوری این کار را انجام می دادند که حرمت و احترام افراد حفظ شود.
نقل کرده اند روزی مولای متقیان امیر المومنین علیه السلام مقداری خرما برای فردی فرستان،آن فرد شخص آبرو مندی بود و از کسی درخواست کمک نمی کرد و صورت را با سیلی سرخ نگه می داشت،فرد دیگری عمل حضرت را مشاهده کرد و به حضرت اعتراض کرد و گفت:او که از شما درخواست کمک نکرد چرا کمکش کردی؟و چرا این همه زیاد به او کمک کردی؟حضرت فرمودند:خداوند امثال تو را در جامعه زیاد نکند،من کمک می کنم و تو بخل می ورزی!
اگر من بعد از درخواست او کمک می کردم که خدمتی در حق او انجام نداده بودم.اگر او درخواست می کرد و من به او کمک می کردم،کمک من به قیمت از بین رفتن آبرویش بود همان آبرویی که با سجده و بندگی در راه خدا کسب کرده است.من بدون درخواست کمک کردم که عرق شرمندگی نریزد.«2»
از این داستان این نکته به دست می آید که حتی کمک کردن هم باید به گونه ای باشد که کرامت و ارزش انسان ها حفظ شود.و البته همان گونه که دیگران باید سعی و تلاش کنند تا کرامت افراد حفظ شود خود افراد هم باید در این زمینه تلاش کنند و برای به دست آوردن یک لقمه نان دست خواهش و تمنا به سوی دیگران دراز نکنند همان گونه که امیر المومنین در روایت بسیار زیبایی می فرماید:
آبروی تو چون یخی جامد است که درخواست،آن را ذره ذره آب می کند پس بنگر که آن را نزد چه کسی فرو می ریزی؟.«3»
حضرت در این روایت آبروی انسان را به قالب یخی تشبیه کرده است که سختی و حرارت خواهش و درخواست از دیگران آن را ذوب می کند و از بین می برد.واقعا انسان وقتی می خواهد از دیگران درخواستی بکند عرق از سر و رویش جاری می شود،و البته گاهی این درخواست لازم است که در این صورت نباید از هر کسی درخواست و خواهش داشت،بلکه از شخصی کمک خواست که مومن و راز نگه دار باشد.
منابع:1
1:ایها الناس ان دِماءَکم و اعراضَکم علیکم حرامٌ الی آن تلقوا ربَکم«تحف العقول ص 30»
2:وسائل الشیعه ج 2 ص 118
3:ماءُ وَجْهِکَ جامِدٌ یُقْطِرُهُ السُّؤ الُ، فَانْظُرْ عِنْدَ مَنْ تُقْطِرُهُ.«نهج البلاغه حکمت شماره 346»