همه ما دوست داریم که مقام و منزلت بالایی در جامعه داشته باشیم و همه به ما به عنوان یک شخصیت با ارزش نگاه کنند و به عبارت ساده تر دوست داریم همیشه آبرو مندانه زندگی کنیم،همان گونه که هر کاری برای خود راه کار های خاصی دارد برای حفظ آبرو و شخصیت هم اهل بیت پیامبر راه کار هایی ارائه نموده اند که من به چند مورد آن اشاره می کنم:
راه کارهای حفظ آبرو:
1::پرهیز از شوخی:اگر مزاح و شوخی در حد اعتدال و صرفا جهت ادخال سرور و شادمانی در قلب مومن و رفع خستگی ها و اندوه ها باشد و تمام جهات شرعی در آن رعایت گردد یقینا کار خوب و ارزشمندی است اما اگر شوخی به قصد انتقام جویی و بردن آبروی افراد باشد و از این راه بخواهد دشمنی خود را اعمال کند یقینا کار بسیار زشت و ناپسندی می باشد و همچنین اگر در مزاح و شوخی از کلمات رکیک و زشت استفاده شود و یا با افرادی که جنبه شوخی ندارند شوخی کند باعث از بین رفتن آبروی انسان می شود همان گونه که امام صادق علیه السلام در این مورد فرموده اند:
از شوخی بپرهیزید که آبرو و اُبهت انسان را می برد.«1»
باز حضرت در روایت دیگری می فرماید:هنگامی که کسی را دوست داشتی مزاح با او مکن و با او جر و بحث منما.«2»
2:صداقت و راست گویی:واقعا صداقت و راست گویی به انسان آبرو می بخشد و در مقابلش دروغ است که وقتی افشا شود آبروی انسان را از بین همان گونه که امیر المومین علی علیه السلام می فرماید:
همیشه راست گویی را پیشه کن چون هر کسی که در سخنانش راست گو باشد قدر و مقام او در جامعه بالا می رود«3»
3::بازگو نکردن اسرار:در بعضی از روایات توصیه شده است که همه اسرار زندگی خصوصی خود را حتی به نزدیکترین دوستان نگویید چرا که روزی ممکن است ورق برگردد و آن دوست دشمن شود و با افشای اسرار شما آبرویتان را خدشه دار نماید.همان گونه که امام صادق علیه السلام می فرماید:
دوستت را بر آن مقدار از اسرارت آگاه ساز،که اگر دشمنت را از آن اگاه سازی به تو زیانی نرسد،چرا که دوست ممکن است روزی دشمن شود.«4»
4:حلم و برد باری:حلم و برد باری آثار بسیار زیادی دارد از جمله این که مایه عزت و آبرو است،چرا که همه مردم حلم و برد باری در مقابل افراد نادان و لجوج را دلیل بر شخصیت و ظرفیت و عقل می شمرند همان گونه که امام علی علیه السلام می فرماید:
آن کس که حلم پیشه کند بزرگ و سرور می شود«5»
5:عفو و گذشت:در نظر مردم عفو و گذشت نشانه بزرگواری و شخصیت و سعه صدر است در حالی که انتقام جویی نشانه کوتاه فکری و عدم تسلط بر نفس می باشد همان گونه که رسول گرامی اسلام می فرماید:
بر شما باد به عفو و گذشت چرا که عفو چیزی جز عزت بر انسان نمی افزاید«6»
منابع:
1:ایَّاکُمْ وَ الْمَزاحَ فَانَّهُ یَذْهَبُ بِماءِ الْوَجْهِ وَ مَهابَةِ الرِّجال«اصول کافی ج 2 ص 665 حدیث 16»
2:اذا احْبَبْتَ رَجُلًا فَلا تُمازِحْهُ وَ لا تُمارِه«اصول کافی جلد 2 ص 665 حدیث 9»
3:عَلَیْکَ بِالصِّدْقِ، فَمَنْ صَدَقَ فِى اقْوالِهِ جَلَّ قَدْرُه«شرح غرر الحکم ج 4 ص 296»
4:لا تَطَّلِعْ صَدِیقَکَ مِنْ سِرِّکَ الَّا عَلى مالَوْ اطَّلَعْتَ عَلَیْهِ عَدُّوکَ لَمْ یَضُرْکَ، فَانَّ الصَّدیقَ قَدْ یَکُونُ عَدُّواً یَوْماً ما«میزان الحکمه حدیث شماره 8419»|
5:مَنْ حَلُمَ ساد«بحار الانوار ج 74 ص 208»
6:علیکم بالعفو فَانَّ الْعَفْوَ لا یَزیدُ الَّا عِزّا«اصول کافی ج 2 ص 108»