خداوند متعال به بندگانش خیلی ارزش و احترام قائل است و به هیچ قیمتی راضی نمی شود آبروی بندگانش از بین برود و این اهمیت تا حدی است است که در روایتی از وجود نازنین امام صادق علیه السلام نقل شده است که ایشان فرمودند:آبروی مومن از کعبه هم بالا تر است«1»
چگونه آبروی دیگران را حفظ کنیم؟
1:توجه داشتن به ثواب آبرو داری:ما هر کار اقتصادی که می خواهیم انجام دهیم اول به سود و ضرر آن توجه داریم و اگر بدانیم آن کار برای ما خیلی سود آور است در انجام آن تردید نمی کنیم ،چه خوب است در کارهای معنوی هم این قانون را پیاده کنیم و از ثواب های بسیار زیادی که در حفظ آبرو است به نحو احسن استفاده کنیم. روایات در مورد عیب پوشی مردم که نتیجه این عیب پوشی حفظ آبروی مردم است،ثواب های بسیار خوبی را وعده داده است و اصلا راز به دست آوردن بهشت در راز پوشی و حفظ آبرو داری مردم می باشد همان گونه که در روایت بسیار زیبایی از وجود گرامی رسول اکرم نقل شده است که حضرت فرمودند:
هر کس از آبروی برادر مسلمان خود دفاع کند مطمئنا بهشت بر او واجب می شود«2»
2:توجه به ضرر بی آبرو کردن دیگران:به دست آوردن عیوب مردم و از بین بردن آبرویشان هم ضرر های زیادی دارد از جمله این که:انسان دیگر دوست داشتنی نیست.همان گونه که امیر المومنین می فرماید:
هر کس تفحص کند عیب های مخفی مردم را،محروم گرداند خداوند او را از دوستی دل ها.
3:دیگران را با نام نیک صدا زدن:اسم هر کسی جزئی از شخصیت او می باشد و هر چه اسمش زیباتر برده شود شخصیت او بالاتر می رود و در مقابل هر چه کلمات زشت به اسم او پیوند بخورد باعث بی آبرویی او می گردد.و خداوند به بندگانش دستور داده است که همدیگر را با اسم های زشت و نا پسند یاد نکنند همان گونه که در قرآن می فرماید:
با القاب زشت و نا پسند یکدیگر را یاد نکنید،بسیار بد است که بر کسی پس از ایمان نام کفر آمیز بگذارید و آن ها که توبه نکنند ظالم و ستمگرند.«3»
بسیاری از افراد بی بند و بار در گذشته و حال اصراد داشته و دارند که بر دیگران القاب زشتی بگذارند و از این طریق آن ها را تحقیر نموده و آبرویشان را ببرند و دین مبین اسلام صریحا از این عمل زشت نهی نموده است.
روزی صفیه«همان زن یهودی که بعد از ماجرای فتح خیبر مسلمان شد و به همسری پیامبر اسلام در آمد»در حالی که اشک می ریخت خدمت پیامبر آمد و عرض کرد که عایشه مرا سرزنش می کند و می گوید ای یهودی زاده.پیامبر به او فرمود:چرا به عایشه نگفتی که شوهرم پیامبر است...
در واقع عایشه می خواسته است با گذاشتن لقب بد«ای یهودی زاده» آبروی او را از بین برده و تحقیرش کند.که این موضوع به حدی مهم بود که آیه فوق نازل شد و مردم را از گذاشتن لقب های بد برای یکدیکر نهی کرد.«4»
4:فرصت دادن در اداء قرض:اول این که خود قرض دادن باعث می شود که شخص بدهکار بتواند با دادن پول دیگری آبرویش را حفظ کند و اگر کسی هم که به دیگری قرض داده است و زمان دریافت پولش رسیده است،اما اگر به بدهکار مدتی فرصت داه شود می تواند قرضش را داء کند،باید به او فرصت داد و نباید کاری کرد که او میان مردم بی آبرو شود.همان گونه که خداوند می فرماید:
و اگر بدهکار تنگ دست بود،او را تا هنگام توانایی مهلت دهید،و در صورتی که واقعا توان پرداخت ندارد اگر ببخشید بهتر است،اگر نتایج آن را بدانید.«5»
منابع:
1: عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ الْمُؤْمِنُ أَعْظَمُ حُرْمَةً مِنَ الْکَعْبَه«بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار ج 64 ص 71»
2:مَن رَدَّ عِرضِ أخیهِ المُسلِمِ وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ البتّهَ«وسایل الشیعه ج 12 ص 29»
3:یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیراً مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَ لا تَجَسَّسُوا وَ لا یَغْتَبْ بَعْضُکُمْ بَعْضاً أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیْتاً فَکَرِهْتُمُوهُ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِیم«حجرات آیه 12»
4:تفسیر نمونه ج 22 ص 180»
5:وَ إِنْ کانَ ذُو عُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ إِلى مَیْسَرَةٍ وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُون«بقره آیه 280»