امشب از خوشحالی در پوست خود نمی گنجم،امشب شب مبارکی است،امشب دهمین اختر تابناک امامت پا به عرصه وجود گذاشته است،امشب شب ولادت امام هادی علیه السلام می باشد«خدایا تو را به امام هادی علیه السلام قسم می دهم گناهان همه ما را امشب ببخش و بیامرز»
همان طور که در مطالب قبلی در مورد اهمیت استغفار و زمان استغفار مطالبی را خدمت شما سروان گرامی بیان کردم در این مطلب می خواهم به سوالی که در این زمینه مطرح می شود پاسخ بدهم سوال این است که:در هر روزی چند بار استغفار کنیم ؟
در هر روزی چند بار استغفار کنیم؟
1:بعد از هر مجلس 25 بار استغفار کنید:انسان هنگامی که با دوستان و آشنایان جلسه ای را تشکیل می دهد،یا به مهمانی می رود ممکن است از هر دری سخن بگوید،چه خوب است که بعد از تمام شدن جلسه استغفار نمایداین عمل آن قدر خوب است که پیامبر اسلام هم آن را انجام می دادند،همان گونه که از امام صادق علیه السلام نقل شده است که حضرت فرمودند:
رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله از مجلسى بر نمى خاست مگر این که بیست و پنج بار استغفار می کرد«1»
2:هر روز 70 بار استغفار کنید:هر روزی که انسان زندگی می کند یک گام به مرگ نزدیک تر می شود،و از آن جا که معلوم نیست مرگ انسان چه زمانی فرا می رسد،چه خوب است که همیشه آماده مرگ باشد و برای این که انسان آماده شود باید هر روز توبه و استغفار نماید،پیامبر اکرم هم این عمل را انجام می داند،همان گونه که از امام صادق علیه السلام این گونه نقل شده است که حضرت فرمودند:
رسول خدا صل الله علیه و آله در هر روز هفتاد بار از خدا عز و جل آمرزش مى جست و به درگاه خدا عز و جل هفتاد بار توبه مى کرد.راوى می گوید: گفتم: او مى فرمود:استغفر اللَّه ربى و اتوب الیه؟حضرت در پاسخ فرمود: هفتاد بار مى فرمود: استغفر اللَّه،أستغفر اللَّه،و هفتاد بار مى فرمود:اتوب الى اللَّه،اتوب الى اللَّه«2»
3:سی هزار بار استغفار جهت حل مشکل:امروزه هر کسی برای حل مشکلاتش به راهی متوسل می شود،برخی حاضر هستند هزینه های زیادی مصرف نمایند تا مشکلی که دارند حل بشود،برخی نذری می دهند،یکی از راه هایی مهم که برای حل مشکلات سفاربی استغفار کردن می باشد،همان گونه که از رسول گرامی اسلام نقل شده است که حضرت فرموند:
کسی که گرفتار سختی، بیچارگی و فشار در زندگی می باشد، سی هزار مرتبه بگوید: استغفر الله ربی و أتوب الیه، پس قبل از این که جایش حرکت کند، گشایش و رحمت خداوند شامل حالش می شود«3»
منابع:
1:عن أبی عبد اللّه علیه السّلام: أنّ رسول اللّه صلّى اللّه علیه و آله کان لا یقوم من مجلس و إن خفّ حتّى یستغفر اللّه عزّ و جلّ خمسا و عشرین مرّه«کافى، ج2، ص504»
2:عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَسْتَغْفِرُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِی کُلِّ یَوْمٍ سَبْعِینَ مَرَّةً وَ یَتُوبُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَبْعِینَ مَرَّةً قَالَ قُلْتُ کَانَ یَقُولُ- أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ قَالَ کَانَ یَقُولُ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ سَبْعِینَ مَرَّةً وَ یَقُولُ وَ أَتُوبُ إِلَى اللَّهِ وَ أَتُوبُ إِلَى اللَّهِ سَبْعِینَ مَرَّه«کافى، ج2، ص504»
3:قال النبی (ص) من لحقته شدة او نکبة او ضیق فقال ثلاثین من الف مرة "استغفرا الله و اتوب الیه " الا فرج الله تعالی عنه«مستدرک ج12 ص143»
با کمک خداوند مهربان مطالبی را در مورد فواید استغفار بیان کردم،اما سوالی که این جا مطرح می شود این است که چه زمانی انسان باید استغفار کند؟
پاسخ:
1:زمانی که انسان مبتلا به گناه می شود:روح انسان مانند کاغذ سفید نقاشی می باشد،وقتی که انسان مرتکب گناهی می شود یک نقطه سیاه در روحش به وجود می آید،اگر او استغفار نکند این لکه روز به روز پررنگ تر و بزرگ تر می شود،چه خوب است انسان هر روز دفتر روح را با پاکن استغفار تمیز و مرتب نماید.و بهترین بندگان خداوند این گونه هستند.همان گونه که از امام باقر علیه السلام نقل شده است که حضرت فرمودند:
از رسول خدا صل الله علیه و آله پرسیدند:بهترین بندگان خدا چه کسانی هستند؟حضرت فرموند:کسانی هستند که چون خوش رفتارى کنند شاد می شوند،و زمانی که گناه کنند از خداوند آمرزش خواهند،و زمانی که نعمتی به آن ها برسد شکر گزارند،وقتی گرفتار شوند شکیبا باشند و وقتی خشم گین شوند درگذرند«1»
2:هنگامی که انسان غمگین می شود:بسیار پیش می آید که غم و اندوه شدید جسم را در مدّت کوتاهى،ضعیف و پژمرده و ناتوان مى سازد،موهاى انسان را سفید،چشم را کم نور،قوّت و توان را از دست و پا مى گیرد.برخی برای خلاصی از این غم ها به آهنگ های شاد پناه می برند،برخی سیگار می کشند،برخی به فضای سبزی رفته و قدم می زنند و...کمتر کسی است که در این زمان استغفار کند،با این که بهترین درمان غم و اندوه استغفار کردن می باشد همان گونه که از طبیت درد ها رسول گرامی اسلام نقل شده است که حضرت فرمودند:
هر کس غم و اندوهش زیاد شد بسیار استغفار«آمرزش خواهی»کند«2»
3:هنگام خوشحالی:یکی از واقعیت های هر زندگی خوشحالی می باشد،وقتی انسان خوشحال است سعی می کند لبخند بزند،جشن برپا کند،مهمانی بگیرد،ولی یک نکته را اکثر ما غافل هستیم و آن هم استغفار کردن در چنین موقعیتی می باشد،وقی که رسول خدا با آن همه تلاش و جهاد توانست مشرکین را شکست دهد و خانه خدا را از دست مشرکان نجات دهد از خوشحالی در پوست خود نمی گنجید،خداوند بزرگ معلم جهان هستی پیامبرش را این گونه مورد خطاب قرار می دهد:
هنگامى که یارى خدا و پیروزى فرا رسد،و ببینى مردم گروه گروه وارد دین خدا مى شوند،پروردگارت را تسبیح و حمد کن و از او آمرزش بخواه که او بسیار توبه پذیر است«3»
4:هنگام خواب:وقتی به رختخواب می رویم و می خواهیم برای ساعاتی چشم را بر روی این جهان ببندیم و فارغ از هر فکر و خیالی به خواب خوش فرو برویم یادمان باشد که ابتدا لحظاتی را به استغفار و آمرزش خواهی از خداوند اختصاص دهیم،این باعث می شود همان گونه که خستگی با خوابید از تن انسان بیرون می رود گناهن نیز از روحش فرو بریزد و سحر را با روحی پاک آغاز نماید.همان گونه که از وجود نازنین امام صادق علیه السلام این گونه نقل شده است که حضرت فرمودند:
کسى که به هنگام خواب صد بار از خداوند طلب آمرزش کند،در حالى شب را به پایان مى رساند که تمام گناهان او مانند برگ از درخت فرو مى ریزد و صبح برمى خیزد در حالى که گناهى ندارد«4»
منابع:
1:1ـ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍعلیه السلام قَالَ: سُئِلَ النَّبِی (ص) عَنْ خِیارِ الْعِبَادِ، فَقَالَ: الَّذِینَ إِذَا أَحْسَنُوا اسْتَبْشَرُوا وَ إِذَا أَسَاءُوا اسْتَغْفَرُوا وَ إِذَا أُعْطُوا شَکرُوا وَ إِذَا ابْتُلُوا صَبَرُوا وَ إِذَا غَضِبُوا غَفَرُوا«کافى، ج2، ص240»
2:قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صل الله علیه و آله:مَنْ کثُرَتْ هُمُومُهُ فَعَلَیهِ بِالِاسْتِغْفَارِ«کافى، ج8، ص93»
3:إِذا جاءَ نَصْرُ اللّهِ وَ الْفَتْحُ وَ رَأَیتَ النّاسَ یدْخُلُونَ فِی دِینِ اللّهِ أَفْواجاً فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّک وَ اسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ کانَ تَوّاباً«سوره نصر آیات 1 تا 3 »
4:َقال ابُو عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام:مَنِ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ مِائَةَ مَرَّةٍ حِینَ ینَامُ بَاتَ وَ قَدْ تَحَاتَّ عَنْهُ الذُّنُوبُ کلُّهَا کمَا یتَحَاتُّ الْوَرَقُ مِنَ الشَّجَرِ وَ یصْبِحُ وَ لَیسَ عَلَیهِ ذَنْبٌ«بحارالأنوار،ج 73،ص 201»
امشب که این مطلب را می نویسم دلم غمگین است،غم شهادت مظلومانه پنجمین اختر تابناک امامت و رهبری امت،با خود گفتم چه خوب است ادامه صحبت های قبلی را از سخنان زیبای این امام بزرگوار انتخاب کنم:
سخنان امام باقر علیه السلام در مورد استغفار:
1:استغفار بعد از نماز واجب بسیار موثر است:نماز رابطه انسان با خدا و مایه صفاى روح و پاکى دل و پیدایش روح تقوى و تربیت انسان و پرهیز از گناهان است،چقدر زیباست وقتی که انسان نمازش به پایان رسید،دست به درگاه الهی بلند کرده و از گناهانی که انجام داده است استغفار نماید،استغفار کردن در چنین لحظاتی بسیار موثر می باشد همان گونه که از امام باقر علیه السلام نقل شده است که حضرت فرمودند:
هر که دنبال نماز واجب پیش از آن که دو پاى خود را تا کند سه بار بگوید:استغفر الله الذى لا اله الا هو الحى القیوم ذوالجلال و الاکرام و اتوب الیه«آمرزش مى خواهم از خدایى که نیست شایسته ستایشى جز او،زنده و پاینده است ،صاحب جلالت و اکرام است،و به او باز گردم»،خداوند عزوجل گناهانش را بیامرزد،گرچه مانند کف دریا باشند«1»
2:امام باقر علیه السلام از زبان حضرت آدم علیه السلام نقل می کند:آدم علیه السلام عرض کرد:پروردگارا! شیطان را بر من سلطه بخشیدى،و او را چون خون که در بدنم جارى است بر من چیرگى دادى ؛پس مرا نیز چیزى عنایت فرما!
خداوند فرمود:تو را چنین نعمتى بخشم که چون کسى از فرزندانت ،تصمیم بر انجام گناهى بگیرد و آن را انجام ندهد،بر او نوشته نشود،و چون آن را انجام بدهد تنها یک گناه بر او نوشته شود، و چون تصمیم بر انجام عملى نیک بگیرد،چنانچه به انجامش نرساند،حسنه اش برایش نوشته شود،و چون به انجامش رساند،ده حسنه برایش نوشته شود.
آدم عرض کرد: پروردگارا! مرا بیشتر عنایت فرما!
خداوند فرمود:سفره توبه را تا هنگامى که نفس به گلو برسد،برایشان گسترم .
آدم علیه السلام عرض کرد:پروردگارا! مرا کافى است«2»
3:استغفار بعد از نماز صبح نیز سفارش شده است:هنگامی که پرده تاریک شب یواش یواش کنار می رود و بندگان خدا از خواب بیدار می شوند و به نماز صبح می ایستند و لحظاتی خود را در این چشمه ذلال شستشو می دهند،دل در این لحظه آماده پرواز است ولی گناهان مانع می شوند،اگر لبان به استغفار باز شود غبار گناه را می شوید و دل انسان را خدایی می کند،استغفار در چنین لحظاتی بسیار موثر می باشد،همان گونه که امام باقر علیه السلام می فرماید:
کسى که پس از نماز صبح هفتاد بار استغفار کند،خداوند او را مى آمرزد هر چند که در آن روز هفتاد هزار گناه کرده باشد«به گناهان بیشمارى آلوده شده باشد»و کسى که بیش از هفتاد هزار گناه از او سر بزند«نشانه عاقبت به»خیرى در او نخواهد بود«3»
منابع:
1:قال ابی جعفر علیه السلام:مَنْ قَالَ فِی دُبُرِ صَلَاةِ الْفَرِیضَةِ قَبْلَ أَنْ یثْنِی رِجْلَیهِ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْحَی الْقَیومُ ذُو الْجَلَالِ وَ الْإِکرَامِ وَ أَتُوبُ إِلَیهِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ غَفَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ ذُنُوبَهُ وَ لَوْ کانَتْ مِثْلَ زَبَدِ (کف دریا) الْبَحْرِ«کافى، ج 2 ص 521»
2:عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنَّ آدَمَ ع قَالَ یَا رَبِّ سَلَّطْتَ عَلَیَّ الشَّیْطَانَ وَ أَجْرَیْتَهُ مِنِّی مَجْرَى الدَّمِ فَاجْعَلْ لِی شَیْئاً فَقَالَ یَا آدَمُ جَعَلْتُ لَکَ أَنَّ مَنْ هَمَّ مِنْ ذُرِّیَّتِکَ بِسَیِّئَةٍ لَمْ تُکْتَبْ عَلَیْهِ فَإِنْ عَمِلَهَا کُتِبَتْ عَلَیْهِ سَیِّئَةٌ وَ مَنْ هَمَّ مِنْهُمْ بِحَسَنَةٍ فَإِنْ لَمْ یَعْمَلْهَا کُتِبَتْ لَهُ حَسَنَةٌ فَإِنْ هُوَ عَمِلَهَا کُتِبَتْ لَهُ عَشْراً قَالَ یَا رَبِّ زِدْنِی قَالَ جَعَلْتُ لَکَ أَنَّ مَنْ عَمِلَ مِنْهُمْ سَیِّئَةً ثُمَّ اسْتَغْفَرَ لَهُ غَفَرْتُ لَهُ قَالَ یَا رَبِّ زِدْنِی قَالَ جَعَلْتُ لَهُمُ التَّوْبَةَ أَوْ قَالَ بَسَطْتُ لَهُمُ التَّوْبَةَ حَتَّى تَبْلُغَ النَّفْسُ هَذِهِ قَالَ یَا رَبِّ حَسْبِی«اصول کافى ، ج 4، کتاب الایمان و الکفى ، باب فى ما اعطى الله عز و جل آدم علیه السلام وقت التوبه ، حدیث اول ص 440»
3::َنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ مَنِ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ بَعْدَ صَلَاةِ الْفَجْرِ سَبْعِینَ مَرَّةً غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ لَوْ عَمِلَ ذَلِکَ الْیَوْمَ أَکْثَرَ مِنْ سَبْعِینَ أَلْفَ ذَنْبٍ وَ مَنْ عَمِلَ أَکْثَرَ مِنْ سَبْعِینَ أَلْفَ ذَنْبٍ فَلَا خَیْرَ فِیه«واب الأعمال و عقاب الأعمال ص 165»
استغفار کردن آن قدر خوب است که علاوه بر فواید دنیایی که در مطالب قبلی اشاره کردم داری فواید آخرتی هم می باشد،که ان شاالله در این جا به موارد از آن اشاره می کنم
فواید آخرتی استغفار کردن:
1:استغفار باعث فرار گرفتن بنده در نور اعظم الهی می شود:مثل نور الهى،مثل چراغدانى است که در آن،چراغى وجود دارد و آن چراغ داخل حباب و شیشه اى است.شیشه و حباب این چراغ بسیار نورانى، درخشان، صاف و تمییز است و مانند ستاره درخشان آسمان، درخشنده و نورانى است.یکی از راه های قرار گرفتن در نور الهی استغفار کردن می باشد همان گونه که از رسول گرامی اسلام نقل شده است که حضرت فرمودند:
چهار چیز است که در هر کس موجود باشد او غرق در نور اعظم خداوند خواهد بود:1:کسی که که نگهبان و دستگیر او در کارهایش و بازدارنده او از گناهان،شهادت و گواهى بر وجود خداوند و یگانگى او و نیز گواهى بر این که من پیامبر اکرم فرستاده و رسول خدا هستم.یعنى بگوید:اشهد ان لا إله إلّا اللَّه و اشهد انّ محمّدا رسول اللَّه» و باور دارد.2:کسی که هر گاه به او مصیبتى رسد بگوید:إنّا للَّه و إنّا إلیه راجعون«ما همگى مملوک و بنده خداوندیم و بدرستى که بازگشت ما بسوى او خواهد بود»3:کسی که چون نعمت و خیرى به او رسد بگوید:الحمد للَّه ربّ العالمین«جمیع ستایش ها و همه حمدها مخصوص خداوند است که پروردگار جهانیان است».4:شخصی که چون خطا و کار ناروائى از او سر زند پشمان شود و بلافاصله بگوید:«استغفر اللَّه و اتوب الیه»
2:خوشحالی روز قیامت از برای استغفار کنندگان است:روز قیامت روزی است که انسان به کارهای از پیش فرستاده اش می نگرد،روزی که مردم همانند پروانه های پراکنده مبهوتند،روزی که انسان از برادر و مادر و پدرش می گریزد،روزی که چهره هایی سپید و چهره هایی سیاه گردد،ولی کسانی که جزء استغفار کنندگان هستند در این روز خوشحال هستند همان گونه که از رسول گرامی اسلام نقل شده است که حضرت فرمودند:
خوشا به آن کسى که در روز جزا در نامه اعمالش زیر هر گناهى کلمه استغفر اللَّه«از خدا آمرزش مىطلبم»را بیابد«2»
3:استغفار خداوند را خشنود می کند:خشنودى خدا و رضایت پروردگار که شامل حال بهشتیان مى شود از همه نعمت ها برتر و بالاتر است و یکی از راه هایی که می شود به وسلیه آن به خشنودی خداوند رسید استغفار کردن می باشد،همان گونه که از مولای متقیان روایت شده است که حضرت فرمودند:
سه چیز بنده را برضوان و خشنودی خداوند می رساند.استغفار زیاد،نرمى و خوش اخلاقى و صدقه زیاد«3»
4:استغفار کفاره غیبت می شود:روز قیامت فردى را مى آورند و او را در پیشگاه خدا نگه مى دارند و کارنامه اش را به او مى دهند،اما حسنات خود را در آن نمى بیند.عرض مى کند: الهى!این کارنامه من نیست! زیرا من در آن طاعات خود را نمى بینم! به او گفته مى شود:پروردگار تو نه خطا مى کند و نه فراموش.عمل تو به سبب غیبت کردن از مردم بر باد رفت.سپس مرد دیگرى را مى آورند و کارنامه اش را به او مى دهند.در آن طاعت بسیارى را مشاهده مى کند،عرض مى کند:الهى! این کارنامه من نیست! زیرا من این طاعات را بجا نیاورده ام! گفته مى شود: فلانى از تو غیبت کرد و من حسنات او را به تو دادم«4»
ولی اگر شخص استغفار کند این استغفار کفاره آن غیبت می شود همان گونه که از امام صادق علیه السلام نقل شده است که حضرت فرمودند:
از رسول خدا در مورد آمرزش غیبت سوال کردند حضرت فرمود استغفار برای غیبت شونده،کفاره غیبت می باشد«5»
منابع: ادامه مطلب...
زبان ترجمان قلب است وقتی انسان گناهی مرتکب می شود قلبش آلوده می شود،اولین گام برای از بین بردن این آلودگی استغفار کردن و عذر خواهی به وسیله زبان می باشد که این استغفار داری فواید زیادی می باشد که در مطالب قبلی به برخی از این فواید اشاره کردم و ان شاالله می خواهم ادامه اش را عرض کنم
فواید دنیایی استغفار کردن:
1:خداوند صدای استغفار کننده را دوست دارد:هر کسی آرزو دارد آهنگی داشته باشد که دل نشین و دوست داشتنی باشد شاید بهترین افتخار انسان این باشد که خداوند صدایش را دوست داشته باشد،یکی از آهنگ هایی که خداوند دوست دارد بشنود آهنگ شخص استغفار کننده می باشد همان گونه که از وجود نازنین رسول گرامی اسلام این گونه نقل شده است که حضرت فرمودند:
خداى متعال سه صوت را دوست دارد:بانگ خروس،بانگ تلاوت کننده قرآن،و بانگ کسانى که در هنگام سحر طلب آمرزش«استغفار»مى کنند«1»
2:استغفار کننده مشمول دعای ملائکه می شود:خداوند فرشتگانى دارد که تا روز قیامت در رکوع هستند،و فرشتگانى دارد که تا قیامت در سجده هستند و ملائکه ای دارد که حامل عرض هستند و..،دعای این ملائکه نصیب کسانی می شود که زبان به استغفار بگشایند،همان گونه که خداوند در قرآن کریم می فرماید:
فرشتگانى که حاملان عرشند و آن ها که گرداگرد آن«عرش»طواف مى کنند و تسبیح و حمد پروردگارشان را مى گویند و به او ایمان دارند و براى مؤمنان استغفار مى کنند و مى گویند:پروردگارا! رحمت و علم تو همه چیز را فراگرفته است پس کسانى را که توبه کرده و راه تو را پیروى مى کنند بیامرز،و آنان را از عذاب دوزخ نگاه دار«2»
3:توفیق استغفار داشتن نشانه لطف خداوند می باشد:گناه همانند باتلاقى است که گناه کار را به تدریج در کام خود فرو مى برد،تا آن جا که ناگهان خود را غرق در باتلاق مى بیند و دیگر نمى تواند کارى انجام دهد،مگر این که لطف الهى شاملش گردد،و زبانش به استغفار باز شود،همان گونه که از رسول گرامی اسلام این گونه نقل شده است که حضرت فرمودند:
طلب آمرزش فراوان کنید زیرا که خدا استغفار را به شما نیاموخت مگر این که اراده ى آمرزش شما را داشت«3»
امام صادق علیه السلام می فرماید:هر گاه بنده مؤمن گناهى مرتکب شود خداوند هفت ساعت به او مهلت مى دهد،اگر از خدا طلب آمرزش کرد چیزى براى او نوشته نمى شود،و اگر آن ساعاستغفار نکرد براى او یک گناه نوشته مى شود،و گاهى مؤمن پس از بیست سال به یاد گناهش مى افتد و از خدا طلب آمرزش مى کند و خدا او را مى بخشد،ولى کافر در همان لحظه گناه خود را فراموش مى کند«4»
4:استغفار دوای گناهان است:هر گناهی که انسان انجام می دهد ضربه ای به روح خود وارد می کند،شما فرض کنید اگر روزی یک گناه انجام دهد روزی یک ضربه کشنده به روح خود وارد کرده است و روح خود را مجروح ساخته است،یکی از داروهایی که می تواند زخم های روح انسان را التیام ببخشد استغفار کردن می باشد همان گونه که از رسول گرامی اسلام نقل شده است که حضرت فرمودند:
آیا شما را از درد و درمانتان آگاه نکنم؟گفتیم:چرا،یا رسول اللَّه.فرمود:دردتان گناه و درمانتان استغفار است«5»
براى هر چیزى داروئى است،و داروى گناهان آمرزش خواهى و استغفار است«6»
منابع در ادامه مطلب...
استغفار کردن کاری است که انجام دادنش اصلا هزینه ای ندارد اما می تواند بسیاری از مشکلات را حل و فصل نماید همان گونه که برخی از «فواید»استغفار را در مطالب قبلی نوشتم در این پست می خواهم به ادامه این فواید بپردازم:
فواید دنیایی استغفار:
1:استغفار کردن موجب فراهم شدن اسباب زندگی می شود:حضرت نوح علیه السلام مانند پدری مهربان و دل سوز قومش را به سوی خدا پرستی و انجام اعمال خوب دعوت می کرد ولی قومش به سخنان او اهمیت نمی دادند و روز به روز به ظلم و ستم در حق یکدیگر می افزودند تا این که خشک سالى و قحطى آن ها را فرا گرفت،و بسیارى از اموال و فرزندانشان هلاک شدند،زنان عقیم گشتند و کمتر بچه مى آوردند، نوح به آن ها گفت:اگر می خواهید دوباره نعمت های الهی به سویتان سرازیر شود به خدا ایمان بیاورید و استغفار کنید و خداوند به قسمتی از سخنان حضرت نوح در باره قومش تصریح می کند و می فرماید:
به آن ها گفتم:از پروردگار خویش آمرزش بطلبید که او بسیار آمرزنده است،تا باران هاى پربرکت آسمان را پى در پى بر شما فرو فرستد،و شما را با اموال و فرزندان فراوان کمک کند و باغ هاى سرسبز و نهر هاى جارى در اختیارتان قرار دهد«1»
2:استغفار موجب امنیت و دفع بلا می شود:امروزه مردم خانه ها را ضد زلزله می سازند و می خواهند با مقاوم کردن ساختمان ها از بلاهای طبیعی جان سالم به در ببرند،این کار در جای خود خوب و نیکو است اما اساسی نیست.چون زمانی انسان می تواند از بلاها در امان باشد که خانه ظاهری و خانه دل،هر دو را مقاوم بسازد،یکی از اعمال بسیار ساده که می تواند انسان را در مقابل بلاها حفظ نماید استغفار کردن می باشد همان گونه که از وجود نازنین رسول گرامی اسلام نقل شده است که حضرت فرمودند:
با استغفار،درهاى بلا را به روى خود ببندید«2»
3:استغفار باعث برطرف شدن غم ها می شود:امروزه غم و اندوه زندنگی را برای خیلی ها تلخ و نا گوار ساخته است،و هر کسی برای یافتن درمان این غم و غصه ها به طبیبی مراجعه می کند غافل از آن که راه حل این غم ها بسیار آسان است،انسان با استغفار کردن می تواند به بسیاری از غم ها پایان دهد همان گونه که از وجود نورانی رسول گرامی اسلام نقل شده است که حضرت فرمودند:
هر که نعمت براى او آشکار شد باید بسیار ذکر «الحمد للَّه» بگوید،و هر کس اندوهش فراوان گردید باید استغفار کند«3»
4:استغفار خوشبو کننده است:همه ما از بوی خوش لذت می بریم و گاهی حاضر هستیم پول زیادی را صرف خریدن بهترین عطر بکنیم و با استشمام بوی خوش روحمان تازه می شود،همان گونه که این عطرها ظاهر انسان را خوش بو می کنند استغفار نیز روح و روان انسان را خوش بو می نماید،همان گونه که از وجود نازنین امیر المومنین این گونه نقل شده است که حضرت فرمودند:
خود را بوسیله استغفار خوشبو کنید،مبادا بوى گناهان،شما را رسوا کند«4»
منابع:
1:فَقُلْتُ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کانَ غَفَّاراً ##یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً ##وَ یُمْدِدْکُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ أَنْهار«سوره نوح آیات 10 و 11 و 12 »
2:ادْفَعُوا أَبْوَابَ الْبَلَایا بِالِاسْتِغْفَارِ«مستدرک الوسائل، ج5، ص318»
3::مَنْ ظَهَرَتْ عَلَیهِ النِّعْمَةُ فَلْیکثِرْ ذِکرَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ مَنْ کثُرَتْ هُمُومُهُ فَعَلَیهِ بِالِاسْتِغْفَارِ «کافى، ج8، ص93»
4:تَعَطَّرُوا بِالِاسْتِغْفَارِ لَا تَفْضَحَنَّکمْ رَوَائِحُ الذُّنُوبِ «أمالى طوسى، ص372»
همان طور که در مطالب قبلی«اثرات استغفار» گفتیم،استغفار کردن یکی از بهترین اعمالی می باشد که روز به روز انسان را به خداوند نزدیگ تر می کند و دارای اثرات دنیایی و آخرتی می باشد.
فواید دنیایی استغفار کردن:
1:استغفار باعث رفع عذاب عمومی می شود:یکی از روش های تبلغی قرآن کریم بیان سرگذشت اقوام گذشته می باشد خداوند در جاهای مختلف قرآن سرگذشت قوم حضرت نوح،حضرت هود،حضرت صالح علیهم السلام و.... را بیان کرده است که این اقوام به عذاب عمومی الهی گرفتار شده اند،یکی از راه هایی که کمک می کند ما به عذاب عمومی گرفتار نشویم استغفار کردن می باشد همان گونه که از مولای متقیان روایت شده است که حضرت فرمودند:
همانا خداوند تبارک و تعالى هر گاه بخواهد زمینیان را عذاب کند به آنان خطاب می کند:اگر نبودند آن کسانى که به یک دیگر محبّت مى کنند با حلال من«یا بنا بر نقل دیگرى با امور حلالى که من بر آنان حلال کرده ام»و مسجدهاى مرا آباد مى کنند و رونق مى دهند،و سحرگاهان استغفار و طلب آمرزش مى کنند،اگر این ها نبودند و بخاطر این ها نبود حتما عذاب خود را بر سر زمینیان فرو می فرستادم«1»
2:استغفار روزی را زیاد می کند:وسعت و تنگى رزق در انسان ها بستگى به میزان تلاش و کوشش آن ها دارد و حکمت خداوند ایجاب مى کند که هر کس تلاشش بیشتر باشد سهمش فزونتر و هر کس کمتر باشد محرومتر گردد.یکی از راه هایی که می شود به وسلیه آن روزی را گسترش داد استغفار کردن می باشد همان گونه که از مولای متقیان این گونه نقل شده است که حضرت فرمودند:استغفار کردن رزق را زیاد می کند«2» زیاد استغفار کنید تا به وسیله آن روزی را جلب کنید«3»
3:استغفار باعث نجات از تنگناها می شود:ه هنگامى که انسان در تنگناهاى سخت قرار مى گیرد،احساس مى کند که قلبش دارد از جا کنده مى شود،مى خواهد از حنجرهایش بیرون بریزد در یک لحظه زودگذر موهاى او رو به سفیدى مى رود،ولی هر کس که اهل استغفار باشد،خداوند برای او راه نجات از این تنگ ناها را قرار می دهد همان گونه که از وجود نازنین نبی اکرم این گونه نقل شده است که حضرت فرمودند:
هر که استغفار کند خدا براى او از هر غمى گشایش و از هر تنگنائى راه نجاتی پدید آورد.و او را از جایى که انتظار ندارد روزى دهد«4»
4:استغفار موجب جلب رحمت الهی می شود:محمد بن مسلم گوید:حضرت باقر علیه السّلام فرمود:اى محمد بن مسلم،گناهان مؤمن که از آن توبه کند براى او آمرزیده است،و باید براى آینده پس از توبه و آمرزش کار نیک کند،
هر آینه بخدا سوگند این فضیلت نیست مگر براى أهل ایمان،عرض کردم:پس اگر بعد از توبه و استغفار از گناهان باز گناه کند و دوباره توبه کند چگونه است؟ حضرت فرمود:اى محمد بن مسلم آیا باور دارى که بنده مؤمن از گناه خود پشیمان شود و از آن آمرزش خواهد و توبه کند و خداوند توبه اش را نپذیرد؟
عرض کردم:اگر چند بار این کار را کرده،گناه می کند پس توبه کند و از خدا آمرزش خواهد این چگونه است؟ فرمود: هر آن گاه که مؤمن باستغفار و توبه بازگردد خداوند نیز با آمرزش او بر می گردد و گناهانش را بیامرزد و بدرستى که خداوند آمرزنده و مهربان است،توبه را می پذیرد،و از کردارهاى بد درگذرد،پس مبادا تو مؤمنان را از رحمت خدا دور سازى«5»
منابع در ادامه مطلب...
گفتیم که استغفار در پیشگاه خداوند دارای «اهمیت» بسیار بالایی می باشد و علاوه بر آن داری اثرات مادی و معنوی بسیار خوبی می باشد که ان شاالله ابتدا به اثرات دنیوی استغفار اشاره می کنیم و بعد اثرات اخروی را مورد برسی قرار می دهیم
اثرات دنیوی استغفار:
1:استغفار باعث حل مشکلات می شود:روایت شده است:مردى خدمت امام حسن مجتبى علیه السلام آمد و از قحطى و گرانى به آن حضرت شکایت نمود،پس حضرت به او فرمود:از خدا طلب آمرزش کن،و مرد دیگرى آمد و به آن حضرت از فقر و تهى دستى شکایت کرد،پس حضرت به او هم فرمود از خداوند جهت گناهان خود استغفار و طلب آمرزش نما،و مرد دیگرى آمد و به آن حضرت عرض کرد از خدا بخواه و دعا کن که خداوند پسرى به من لطف فرماید،پس به او هم فرمود:از خدا طلب آمرزش نما،پس ما«حضار مجلس»به آن حضرت عرض کردیم:مردانى چند خدمت شما آمدند و از گرفتاری هاى گوناگون شکایت داشتند و تقاضاى مختلفى نمودند و شما همه آن ها را به استغفار و طلب آمرزش امر فرمودى،پس حضرت فرمود:من این را از پیش خود نگفتم و همانا در این باره از فرموده خداوند در قرآن پند گرفتم و استفاده نمودم که خداوند فرموده:از پروردگار خود طلب آمرزش نمائید همانا او بسیار آمرزنده است تا آن که از آسمان بر شما باران پشت سر هم بفرستد و شما را به مال و ثروت ها و پسرها کمک و مدد فرماید،و براى شما باغ ها و نهرها قرار دهد«1»
2:استغفار باعث تواضع می شود:تواضع درختی است که میوه اش دوستى و جلب محبت دل ها است و میوه درخت تکبّر و خود برتربینى،کینه و عداوت و دشمن سازى است،کسی که دوست دارد ریشه این درخت در دلش کاشته شود باید از درِ استغفار وارد شود همان گونه که از امام سجاد علیه السلام نقل شده است که حضرت فرمودند:
هر کس بگوید استغفر اللَّه و اتوب الیه بزرگی فروش و ستمگر نیست،بزرگى فروش کسى است که اصرار به گناه می ورزد و هواى نفسش بر او غالب است و دنیاى خود را بر آخرتش مقدم می دار«2»
3:استغار جلا دهنده قلب است:اگر سری به بازار مس گری زده باشید می بیند که افرادی با سیم های آهنی مشغول سفید کردن مس های زنگ خورده هستند،دل آدمی هم بر اثر گناهان مانند همین ظرف ها سیاه می شود و استغفار کردن می تواند آن را جلا دهد همان گونه که از رسول گرامی اسلام این گونه نقل شده است که حضرت فرمودند:
دل ها نیز مانند مس زنگ مى گیرد،آن را به وسیله استغفار جلا دهید«3»
4:استغفار باعث ایمنی از مکر شیطان می شود:یکی از دشمنان واقعی هر انسانی شیطان می باشد.شیطان قسم خورده است که تمام تلاشش را می کند تا انسان ها را از راه راست منحرف سازد و او را به گمراهی بکشاند،حال خداوند برای انسان وسیله هایی قرار داده است که بتواند به وسیله آن ها در مقابل این دشمن قسم خورده مبارزه نماید یکی از این وسلیه ها استغفار می باشد،همان گونه که از رسول گرامی اسلام نقل شده است که حضرت فرمودند:
سه نفرند که از شر شیطان و لشکرش در امانند. ذکر گویندگان براى خدا: گریه کنندگان از ترس خدا،استغفار کننده گان در سحرگاه«4»
منابع:
1: عن الربیع بن صبیح، إنّ رجلا أتى الحسن علیه السّلام فشکا إلیه الجدوبة، فقال له الحسن علیه السّلام: إستغفر اللّه، و أتاه آخر فشکى إلیه الفقر، فقال علیه السّلام له: إستغفر اللّه، و أتاه آخر فقال له ادع اللّه أن یرزقنی إبنا، فقال علیه السّلام له: إستغفر اللّه، فقلنا أتاک رجال یشکون أبوابا و یسألون أنواعا فأمرتهم کلّهم بالاستغفار، فقال: ما قلت ذلک من ذات نفسی، إنّما اعتبرت فیه قول اللّه: اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ إِنَّهُ کانَ غَفَّار**یُرْسِلِ السَّماءَ عَلَیْکُمْ مِدْراراً**وَ یُمْدِدْکُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنینَ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ جَنَّاتٍ وَ یَجْعَلْ لَکُمْ أَنْهاراً **«آدرس روایت:وسائل الشیعه ج 7 ص 177 و آدرس آیات:سوره نوح از آیه 10 تا 12»
2:قال علی ابن الحسین علیه السلام:مَنْ قَالَ أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ فَلَیْسَ بِمُسْتَکْبِرٍ وَ لَا جَبَّارٍ إِنَّ الْمُسْتَکْبِرَ الَّذِی یُصِرُّ عَلَى الذَّنْبِ الَّذِی قَدْ غَلَبَهُ هَوَاهُ فِیهِ وَ آثَرَ دُنْیَاهُ عَلَى آخِرَتِ«مستدرکالوسائل، ج5، ص402»
3:إِنَّ لِلْقُلُوبِ صَدَأً کصَدَإِ النُّحَاسِ فَاجْلُوهَا بِالِاسْتِغْفَارِ«بحارالأنوار، ج90، ص284»
4:َثَلَاثَةٌ مَعْصُومُونَ مِنْ إِبْلِیسَ وَ جُنُودِهِ الذَّاکِرُونَ لِلَّهِ وَ الْبَاکُونَ مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ وَ الْمُسْتَغْفِرُونَ بِالْأَسْحَار«مستدرک الوسائل، ج12، ص 146»
همان گونه که گفتیم«اهمیت استغفار» استغار آن قدر اهمیت دارد که حتی پیامبران که معصوم از گناه بودند نیز استغفار می کردند و این عمل آن قدر خوب و موثر است که خداوند در آیاتی از قرآن به پیامبرش دستور داده است که استغار کند با این حال که پیامبر معصوم است و خطایی از او سر نزده است ولی چون استغفار کردن خیلی موثر است خداوند به پیامبرش چنین دستوری داده است.
مواردی که خداوند به پیامبر دستور استغفار داده است عبارت است از:
1:سوره مومنون آیه 118:اکنون که گروهى در بیراهه شرک سرگردانند و جمعى گرفتار ظلم و ستم،تو خود را به خدا بسپار و در پناه لطف و رحمت او قرار ده و از او آمرزش و غفران بطلب و بگو:
اى پروردگار من، بیامرز و رحمت آور و تو بهترین رحمت آورندگان هستی«1»
نیرو بخش انسان،همان آمرزش طلبى است،و همراه شدن آمرزش طلبى با رحمت در این آیه براى آن است که ما نا امید نشویم و در هنگام گناه،خواه بزرگ یا کوچک، آمرزش طلبى و توبه را ترک نکنیم.
ما به نوبه خود از درگاه او مسئلت داریم که بر ما رحمت آورد و ما را در زمره مؤمنانى که به رستگارى نایل مى شوند قرار دهد.
2:نساء آیه 106:آمرزش خواستن رهبر«پیامبر» از خدا،مانع از آن مى شود که او تحت تأثیر مراکز قدرت قرار گیرد و همچنین او را شجاعتى ارزانى مى دارد که بتواند در برابر مردم ایستادگى کند و تنها از خدا،بترسد و بس و لذا خداوند به پیامبرش دستور اسغفار می دهد و می فرماید:
و از خدا آمرزش بخواه که او آمرزنده و مهربان است«2»
استغفار مایه بهره گیری انسان از مغفرت و رحمت پروردگار است،خدایی که علاوه بر بخشیدن گناهان مهربان نیز می باشد.
3:نصر آیه 3:مدت ها بود که اطراف خانه خدا را کفر و بت پرستی گرفته بود و خداوند پیامبری مبعوث کرد،و او را یاری نمود تا اطراف خانه اش را از کفر و بت پرستی پاک کند وقتی پیامبر به این پیروزی بزرگ دست یافت خداوند به شکرانه این پیروزی بزرگ به پیامبر این گونه دستور می دهد:
پس به ستایش پروردگارت تسبیح گوى و از او آمرزش بخواه،که او توبه پذیر است«3»
ممکن است به هنگام پیروزى واکنش هاى نامطلوبى در انسان پیدا شود و گرفتار غرور و خود برتربینى گردد،و یا در برابر دشمن دست به انتقام جویى و تصفیه حساب شخصى زند، این سه دستور«تسبیح،حمد،استغفار» به او تعلیم مى دهد که در لحظه حساس پیروزى بیاد صفات جلال و جمال خدا بیفتد،همه چیز را از او بداند،و در مقام استغفار برآید تا هم غرور و غفلت او زایل گردد، و هم از انتقامجویى بر کنار ماند
4:محمد آیه 19:علم و توحید و استغفار ... وسیله نجات هستند،عالم بودن به یکتا پرستی،بنده را بر آن مى دارد که حقارت خویش را در برابر جبّار آسمان ها و زمین احساس کند و به طلب آمرزش از او بپردازد،و از مهر و شفقتى که نسبت به برادران مؤمن خود دارد،براى آنان نیز به استغفار بپردازد و لذا خداوند به پیامبرش این گونه دستور می دهد:
پس بدان که معبودى جز «اللَّه» نیست و براى گناه خود و مردان و زنان باایمان استغفار کن! و خداوند محل حرکت و قرارگاه شما را مى داند«4»
در ضمن ولادت با سعادت علی ابن موسی الرضا المرتضی را خدمت شما تبریک عرض می کنم ان شاالله از دوستدارن واقعی این امام بزرگوار باشیم
سوالاتی که در وبلاک راه فضیلت مطرح می شود در وبلاک جواب پاسخ داده می شود برای دیدن وبلاک جواب روی کلمه جواب کلیک کنید جواب
منابع:
1:وَ قُلْ رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ أَنْتَ خَیْرُ الرَّاحِمین«مومنون آیه 118»
2:وَ اسْتَغْفِرِ اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ کانَ غَفُوراً رَحیم«نساء آیه 106»
3:فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ وَ اسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ کانَ تَوَّابا«نصر آیه 3»
4:فَاعْلَمْ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اسْتَغْفِرْ لِذَنْبِکَ وَ لِلْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ اللَّهُ یَعْلَمُ مُتَقَلَّبَکُمْ وَ مَثْواکُمْ«محمد آیه 19»
یکی از اعمالی که بسیار اهمیت دارد استغفار کردن می باشد.استغفار در لغت به معنای طلب مغفرت و در اصطلاح به معنای درخواست زبانی و عملی آمرزش گناهان از خداوند می باشد.اسغفار آن قدر مهم می باشد که حتی پیامبران نیز خود را به این صفت مزین کرده اند.
استغفار پیامبران:
1:حضرت آدم و حوا علیهم السلام استغفار کردند:هنگامى که آدم و حوا،به نقشه شیطانى ابلیس،واقف شدند و نتیجه کار خلاف خود را دیدند به فکر جبران گذشته خود افتادند و نخستین گام را اعتراف به ظلم و ستم بر خویشتن،در پیشگاه خدا قرار دادند و گفتند:
اى پروردگار!! ما،به خود ستم کردیم و اگر ما را نیامرزى و بر ما رحمت نیاورى از زیان دیدگان خواهیم بود«1»
واقعا براى توبه و بازگشت به سوى خدا و اصلاح مفاسد نخستین گام این است که انسان از مرکب غرور و لجاجت پائین بیاید و به خطاى خویش اعتراف کند،اعترافى سازنده و در مسیر تکامل و خود سازی.
2:حضرت نوح علیه السلام استغفار کرد:این طلب آمرزش براى این است که نوح مى خواهد بگوید:گرچه من صدها سال تبلیغ مستمر داشتم،و هر گونه زجر و شکنجه را در این راه تحمل کردم،اما چون ممکن است ترک اُولایى در این مدت از من سر زده باشد،من از آن هم تقاضاى عفو مى کنم،و هرگز خود را در پیشگاه مقدست تبرئه نمى نمایم و لذا دست به درگاه الهی بلند کرده و این گونه با خدا نجوا می کند:
اى پروردگار من،مرا و پدر و مادرم را و هر که را با ایمان به خانه من وارد شود و نیز مردان مؤمن و زنان مؤمن را بیامرز و ستمکاران را جز به هلاکت شان میفزا«2»
و چنین است حال اولیاء اللَّه که بعد از آن همه زحمت و تلاش در راه خدا باز هم خویش را مقصر مى دانند و هرگز گرفتار غرور و خود بزرگ بینى نمى شوند
3:حضرت ابراهیم علیه السلام استغفار کرد:انسان همیشه وقتی درخواست هایش را شروع می کند سعی می کند آخرین درخواست را طوری جامع بیان کند که همه درخواست هایی قبلی را پوشش دهد و در سوره ابراهیم،حضرت ابراهیم از خداوند درخواست هایی دارد و آخرین درخواست حضرت در این سوره درخواست استغفار می باشد حضرت به خداوند این گونه عرضه می دارد:
اى پروردگار ما،مرا و پدر و مادرم و همه مؤمنان را در روزی که حساب برپا می شود بیامرز«3»
4:حضرت موسی علیه السلام استغفار کرد:حضرت موسی یکی از پیامبرانی است که از نظر مقام و منزلت بسیار بالاست تا جایی که حضرت را کلیم الله یعنی کسی که با خدا حرف می زند نامیده اند اما حضرت هم خود را مزین به صفت استغفار نموده و به خداوند این گونه عرضه می دارد:
اى پروردگار من،من به خود ستم کردم،مرا بیامرز.و خدایش بیامرزید.زیرا آمرزنده و مهربان است«4»
5:رسول اکرم علیه السلام استغفار کرد:رسول گرامی اسلام برای احیا دین مبین اسلام و بیرون آوردن انسان ها از جهل و نادانی زحمات طاقت فرسایی کشیدند و درجات معنوی بالای داشتند تا جایی سفر آسمانی معراج هم داشتند ولی با این حال خود را بی نیاز از استغفار ندانستند و لذا همیشه استغفار می کردند همان گونه که از امام صادق نقل شده است که حضرت فرمودند:
رسول خدا (ص) در هر روز هفتاد بار از خدا عز و جل آمرزش مى جست و به درگاه خدا عز و جل هفتاد بار توبه مى کرد«5»
منابع:
1:قالا رَبَّنا ظَلَمْنا أَنْفُسَنا وَ إِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنا وَ تَرْحَمْنا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخاسِرینَ«سوره اعراف آیه 23»
2:رَبِّ اغْفِرْ لی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِمَنْ دَخَلَ بَیْتِیَ مُؤْمِناً وَ لِلْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ لا تَزِدِ الظَّالِمینَ إِلاَّ تَباراً«سوره نوح آیه 28»
3:رَبَّنَا اغْفِرْ لی وَ لِوالِدَیَّ وَ لِلْمُؤْمِنینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِساب«سوره ابراهیم آیه 41»
4:قالَ رَبِّ إِنِّی ظَلَمْتُ نَفْسی فَاغْفِرْ لی فَغَفَرَ لَهُ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیم«سوره قصص آیه 16»
5:عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَسْتَغْفِرُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِی کُلِّ یَوْمٍ سَبْعِینَ مَرَّةً وَ یَتُوبُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سَبْعِینَ مَرَّةً«کافی ج 2 ص 504»